Uzm.Dr.Funda Suner
CGF (consantre
growth faktör), konsantre büyüme faktörü; PRP (platelet rich plazma), platelet
yani trombositten zengin plazma demektir. Kanımızın hücresel kısmında beyaz,
kırmızı kan hücreleri ve kan pulcukları denen trombositler vardır.
Trombositlerin görevi, damar bütünlüğü bozulduğunda, bir yerde yaralanma
olduğunda kanın pıhtılaşması ve salgıladıkları büyüme faktörleri ile yara
iyileşmesinin sağlanması ve doku tamiridir. Trombositlerin bu özellikleri kas
iskelet sistemi bozukluklarında, saç, cilt, yara ve diş tedavilerinde
kullanılmasını olanak sağlamıştır.
PRP ve CGF uygulaması için hastadan 10-80 ml arasında tek kullanımlık
tüplere kan alınır. Özel santrifüj cihazları ile trombositlerden
zengin plazma (PRP) ve büyüme faktörlerinden zengin plazma(CGF) ayrıştırılır. CGF kısmında CD 34 denilen hematopoetik kök
hücreler de vardır. Burası kandaki iyileştirme gücünün en fazla olduğu
kısımdır. CGF-CD34 uygulamasının amacı ise hedef dokuya kan dolaşımı ile
taşınacak olandan daha fazla büyüme faktörü ve hematopoetik kök hücreler
taşımaktır. CGF, PRP’nin kullanıldığı
tüm durumlarda uygulanır ve daha
etkindir.
PRP ve CGF, hasarlı bölgeye yoğun bir şekilde verilir. Uygulanan
bölgede yangısal reaksiyon oluşur. Vücudun kendi tamir mekanizmaları aktive
edilir. Uygulama sonrası kan pulcukları parçalanır ve içindeki dokunun onarımı ve iyileşmesine katkıda bulunan birçok büyüme
faktörü maddeleri ortama bırakılır.
Eklem kıkırdağı, yaş, travma ve çeşitli nedenlerle yıpranmaktadır.
Bu yıpranma iltihabi bir süreci başlatıp eklemde ağrı ve şişliklere neden olur.
Kıkırdak aşımını hızlandırıp kireçlenmeye yol açar. Büyüme faktörleri ve proteinler iltihabi süreci ve ağrıyı azaltıp dokunun
iyileşmesine yardımcı olan
kıkırdak yıkımının önüne geçen maddelerdir. Proteinler ve büyüme
faktörleri, sessiz lokal kök hücreleri de aktive ettiğinden plazma sıvısı doğal
bir ilaç gibi etki göstererek, yaralanmanın olduğu tendon kıkırdak gibi
yapıların iyileşmesini hızlandırır.
Omuz
ağrıları, ön çapraz bağ yaralanmaları, erken evre eklem kireçlenmeleri, ayak
bileği burkulmaları, eklem bağ yaralanmaları, tenisçi dirseği, golfçü dirseği, topuk
dikeni, plantar fasiit, aşil tendıniti, kronik patellar tendon yaralanması,
diyabetik yaralar, dekubit ülserleri, çene eklemi disfonksiyonlarında PRP-CGF oldukça etkindir.
Yaşla
birlikte derinin kollajen, elastin liflerdeki
azalma ve yapılarındaki bozulma sonucu cildin elastikiyeti azalır,
kırışıklıklar ve sarkmalar meydana gelir. Antiaging amaçlı PRP-CGF tedavisi
ile büyüme faktörleri sayesinde, derideki kollajen ve elastin liflerin yapımının artırılması
hedeflenir. Saç dökülmesinin olduğu yerlere enjekte edilerek bu alanlarda hücre
yenilenmesini sağlar. Kişinin ihtiyacına göre cilt ve saç için mezoterapi ile
kombine edilerek uygulanır.
PRP-CGF, 2-4 hafta
aralıklarla ortalama 3-4 seans uygulanır. Oluşturulan iltihabi sürecin
döngüsünün tamamlanması 3 hafta sürdüğünden 3 hafta aralarla
uygulanabilir. PRP-CGF kürü tamamlandıktan sonra yılda 1-2 kez enjeksiyonlarla işlemin
devamı sağlanabilir. Uygulama
sonrası o bölgenin 4-6 saat yıkanmaması, 12-24 saat havuza ve denize
girilmemesi önerilir. PRP-CGF uygulaması sonrası
zorlayıcı egzersiz ve spor önerilmez. Hekimin önerdiği egzersizler yapılır.
PRP-CGF uygulaması sonrası düşük
oranda enjeksiyon bölgesinde artmış şişlik ve ağrı olabilir. Bu durum tamir
sürecine bağlı olabilecek bir durumdur. Bu ağrı birkaç gün devam edebilir.
Parasetamol türevi ağrı kesicilerin kullanılması ve buz uygulaması ile bu sorun
giderilebilir. Nonsteriod antiinflamatuar (voltaren, naproksen, majezik gibi),
kortizon gibi yangıyı baskılayan ilaçlar PRP-CGF uygulamasının etkinliğini
azaltacağı için önerilmez.
PRP-CGF lokal uygulanan
bir tedavidir. İç organlarda yan etkisi yoktur. Kişinin kendi kanı kullanıldığı
için allerjik reaksiyon yapma riski yoktur. Her enjeksiyonda olduğu gibi PRP uygulamasında
da kanama ve enfeksiyon riski vardır.
Tedavinin uygulandığı alanda ufak şişlikler, ağrı ve morarma olabilir.
Enfeksiyon riski açısından yapıldığı bölgenin steril olmasına özen gösterilir.
Çok nadiren uygulanan bölgede beklenenden daha fazla yangı gelişir. Bu durum
genellikle 5 günden uzun süren ağrı uygulama bölgesinde sıcaklık olarak kendini
gösterir. Bu durumda hastaya uygun
tedavi verilir.
Kan
sulandırıcı ilaç kullananlar, kanser öyküsü bulunanlar, çeşitli kan
hastalıklarına sahip olanlar, trombosit sayısı düşük olanlara, PRP-CGF yapılacak
bölgede enfeksiyon ya da iltihap olanlar, kortizon ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananların
PRP-CGF
yaptırması uygun değildir.